In Crystal Palace bereid je je voor op de wereldtentoonstelling van 1851 in Londen door patenten om te zetten in prototypes en invloedrijke personen om je heen te verzamelen. Creëer ‘buzz’ en zorg ervoor dat jij de show steelt op te tentoonstelling.
Uitgever: White Goblin Games
Auteur: Carsten Lauberi
- 12+
- 2 - 5
- 30 minuten p.p.
Vormgeving
Crystal Palace is mooi vormgegeven en alle spelonderdelen zijn van prima kwaliteit. De doos ziet er geweldig uit. Jammer is wel dat er geen vakkenindeling in de doos zit en je alles los in de doos moet stoppen. Met het vele speelmateriaal levert dit ook een hoop zakjes op. (Tip: stop de losse onderdelen in een sorteerdoos die je in de speldoos bewaart. Zo heb je snel alles bij de hand.) De spelregels zijn duidelijk beschreven en passen qua vormgeving goed bij het spel. Ook heeft het spel een handige appendix waarin er nog wat extra dingen worden uitgelegd die handig kunnen zijn tijdens het spel.
Spelopzet
Het spel bestaat uit zeven fasen die je in totaal vijf keer speelt. Na vijf ronden ben je aan de start van de wereldtentoonstelling en is het de bedoeling dat je de meeste punten hebt gescoord door (1) het bouwen van prototypes en het inhuren van personages, (2) buzz te creëren op het buzz-spoor, (3) je opdracht te vervullen, (4) je onderzoeksvelden af te dekken, (5) vooraan te staan op het buzz-spoor en (6) vooraan te staan op de Black Market.
Door het plaatsen van dobbelstenen (dice placement) op de verschillende locaties op het (dynamische) speelbord kun je acties uitvoeren die er voor zorgen dat je punten kunt scoren.
Startopstelling
Iedere speler krijgt een eigen speelbord met daarop een eigen opdracht. Daarnaast staan op het bordje nog wat extra dingen uitgelegd, zoals hoe je aan geld kunt komen. Rechts heb je een krantenspoor. De kranten kun je inwisselen voor geld of goederen. Onderaan het bordje staan alle fasen in het kort beschreven.
Naast het speelbordje ontvang je een energie, een tandwiel, 40 pond, vijf assistenten en je speelstukken voor op het buzz-bord.
Fasen
Iedere ronde kent zeven fasen.
- Waardes bepalen van je dobbelstenen en betalen.
- Dobbelstenen plaatsen.
- Acties uitvoeren.
- Salaris betalen en personages gebruiken.
- Patenten omzetten in prototypes.
- Inkomen, permanente effecten en het buzz-spoor.
- Voorbereiding van de volgende ronde.
Acties
Het spel kent acht acties die je kunt uitvoeren door het plaatsen van een dobbelsteen. Iedere actie vindt plaats op een locatie. Zo kun je onder andere patenten aanvragen bij de patentoffice, aandelen kopen bij de bank of England, buzz creëren bij de Londen Times en goederen ontvangen in de haven of op het station.
Tactische tips
- Neem leningen! Zo zorg je voor meer geld, betere dobbelsteenwaardes en daardoor betere acties. Probeer ze natuurlijk wel weer terug te betalen.
- Wees niet bang voor minpunten of minder geld. Er is altijd wel een andere plek waar je wel scoort. En daarnaast.. iedereen krijgt te maken met puntenverlies.
- Let op je inkomensspoor. Iedere ronde zak je drie plaatsen, waardoor het snel kan gebeuren dat je geen inkomen meer hebt.
- Vergeet aan het einde van het spel niet je tandwielen en energie om te zetten in geld om met 10pond-biljetten lege onderzoeksvelden af te dekken.
Waardering
- Er zijn meerdere tactieken om de meeste punten te halen.
- Uniek thema met prachtige vormgeving.
- De verschillende acties in het spel hebben een goede balans.
- Dynamisch speelbord, aanpasbaar aan het aantal spelers.
- Veel extra, kleine regeltjes.
- De prototypekaarten betaal je later, de personages betaal je direct. Dit kan erg verwarrend zijn.
Conclusie
Crystal Palace is een prachtig spel met een leuk en uniek thema. Het thema zie je terug in de verschillende spelelementen, zoals grappige prototypes/patenten en bekende personages. De locaties sluiten ook op een leuke manier aan bij het thema. Het spel is goed gebalanceerd. Wil je bijvoorbeeld meer acties uitvoeren met extra dobbelstenen kan dat, maar dit kost je extra geld. Wat ook fijn is aan dit spel zijn de verschillende manieren om punten te scoren. Kies je vooral voor patenten omzetten in prototypes, of voeg je je in de reformclub bij invloedrijke personen. Ook kun je buzz creëren om punten te scoren op het speelbord. Het kan soms ook belangrijk zijn om even kort af te wijken van je tactiek om extra punten te verkrijgen.
Het spel heeft in de hoofdlijn duidelijke regels, maar er zijn ook verschillende ‘kleinere’ regels die je snel vergeet en die het spel ingewikkeld maken. Zo vinden wij het verwarrend dat de patentkaarten pas later betaald worden, maar de personagekaarten direct betaald moeten worden. Dit terwijl de kaarten er vrijwel hetzelfde uitzien.
Je moet in dit spel goed opletten op het speelbord. Iedere locatie heeft meerdere plaatsen om je dobbelsteen op te leggen, maar vaak zijn er minder plaatsen om de actie uit te mogen voeren. De speler met de hoogste dobbelsteen begint. Door een hogere dobbelsteen te plaatsen, kun je er voor zorgen dat een andere speler de actie niet mag uitvoeren of er voor zal moeten betalen. Nu komt het niet veel voor dat je bewust een andere speler hiermee blokkeert (je hebt je dobbelstenen/acties immers hard genoeg nodig voor jezelf), maar het geeft het spel wel een leuk extraatje. Let er dus op dat je genoeg geld hebt om te kunnen spelen met hoge dobbelsteenwaarden.
Kort gezegd is Crystal Palace een prachtig en pittig spel waar je goed in wordt uitgedaagd. Een echte aanrader voor de expertspeler.
De tip van de aanschaf van een sorteerdoos hebben wij opgevolgd! Dank daarvoor. Super spel, voor de expert speler.